به گزارش خبرنگار مهر، هر چند مدیریت صحیح و مناسب در برداشت شن و ماسه از رودخانه ها می تواند در احیا رودخانه آثار مثبتی به همراه داشته باشد ولی برداشت غیر مجاز این مواد از بستر رودخانه های آذربایجان غربی طی سالهای اخیر باعت تلف شدن آبزیان و برهم خوردن اکوسیستم رودخانه ها شده است.
برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه های آذربایجان غربی به ویژه در سردشت شدت بیشتری دارد، بطوریکه با برداشت بی رویه از رودخانه زاب سالانه شاهد از بین رفتن آبزیان هستیم، این در حالی است که بر اساس اعلام مدیر عامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی شن و ماسه کوهی مقاومت بیشتری نسبت به شن و ماسه رودخانه ای دارند.
ارزان بودن قیمت شن و ماسه رودخانه ای نسبت به مصالح کوهی نیز مزید بر علت شده و برخی افراد سودجو را به سمت برداشت غیر مجاز و بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه های استان سوق داده و نبود نظارت قوی نیز خیال این افراد را در برداشت از بستر رودخانه های راحت تر کرده است.
هر چند در صورت وجود نظارت قوی دستگاههای مسئول با این پدیده شوم ، قانون بازدارنده ای نیز در این راستا وجود ندارد و جریمه برداشت غیر مجاز از بستر رودخانه ها در مقابل سودی که افراد به جیب می زنند بسیار ناچیز است که نیازمند بازنگری قوانین در این راستا هستیم.
در این رابطه مدیر عامل آب منطقه ای آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه متاسفانه هم اکنون بیشتر شن و ماسه مصرفی استان از بستر رودخانه ها برداشت و تامین می شود، افزود: این روند برداشت بی رویه بوده که ادامه آن برای وضعیت اکوسیستمی رودخانه های استان نگران کننده است.
کیومرث دانشجو با بیان اینکه با توجه به برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه های طی سالهای گذشته باید از برداشت بیشتر جلوگیری شود، اظهار داشت: رودخانه های استان تا ۳ سال آینده ظرفیت رسوبی نداشته و در صورت ادامه این روند با معضلات جدی زیست محیطی مواجه خواهیم شد.
وی با بیان اینکه برداشت مصالح رودخانه ای موجب ایجاد حفره هایی در بستر رودخانه می شود، ادامه داد: با به هم خوردن تعادل رسوبات رودخانه که ظرفیت حمل رودخانه در پایین دست گودال افزایش یافته که این تغییرات شیب بستر و عمق جریان را دستخوش تغییر می کند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی با بیان اینکه حفاری حاشیه رودخانه نیز موجب انحراف آب و فرسایش کناره های رودخانه شده و در دارز مدت موجب آسیب ابنیه پلهای احداث شده بر روی رودخانه می شود، ادامه داد: همچنین برداشت شن و ماسه تعلیق مواد رسوبی بستر را به دنبال داشته که این امر بر روی آبزیان نیز اثرات منفی شدیدی دارد.
دانشجو با بیان اینکه شن و ماسه رودخانه نیاز به دانه بندی کمتری داشته، سهل الوصول بوده و ارزش افزوده بیشتری دارد، اعلام کرد: این امر باعث شده با وجود مقاوم تر بودن شن و ماسه کوهی به سمت استفاده از مصالح به دست آمده از بستر رودخانه ها حرکت کنیم.
وی با اشاره به اینکه رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی،نیاز به مصالح ساختمانی را افزایش داده است عنوان کرد: در این راستا کمبود مصالح جايگزين کوهي و معدني، سهولت برداشت، نزديک بودن به شهرها و روستاها و نيز سودجويي و تلقي اشتباه در مورد رودخانه ها به عنوان معدن از جمله دلايل برداشت غيرمجاز رسوبات از بستر رودخانه ها محسوب می شود.
وی ایجاد و توسعه کارخانجات شن و ماسه آذربایجان غربی در مجاورت منابع آب آذربایجان غربی را غیر منطقی و غیر اصولی دانست و ادامه داد: در این راستا نیازمند وحدت رویه رفتاری در برخود با متخلفان هستیم که هنوز هم در این بخش با مشکلاتی مواجه هستیم.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی با اشاره به اینکه لایروبی و بهبود مسیر آبهای جاری با برداشت غیر مجاز شن و ماسه از بستر رودخانه ها دو مقوله جدا از هم است، عنوان کرد: برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی باید برداشت شن و ماسه از منابع طبیعی باید از کوهها انجام شود.
